Nina van Raay werkt als freelancer op de redactie van en BNR aan nieuwsprogramma’s en podcasts als ze zich meldt bij Open Eyes. Ze wil graag beter worden in onderzoeksjournalistiek zodat ze zich er fulltime mee bezig kan houden, schrijft ze in haar motivatiebrief. Ze hoopt op de redacties voor meer ruimte te zorgen voor dit vak. En om een jaar lang vrij te maken voor belangrijk onderzoek waar ze voor haar gevoel tot dan toe niet helemaal recht aan kan doen. Ze vertelt over haar ervaringen met het studiejaar:
“Ik heb altijd al als freelancer gewerkt. Ik woonde in Brazilie en het Verenigd Koninkrijk. Deed verslag vanuit Libanon. En ook als correspondent in Nepal rende ik van hot naar her omdat ik altijd bezig was met een verhaal. Of het nu ging om een aardbeving of om verkiezingen of het ‘patatje kapsalon’ dat een hit is bij de elite van Kathmandu, alles wat los en vast zat verkocht ik om rond te komen. Maar het was altijd omdat ik zelf ergens nieuwsgierig naar was. Ik merkte dat ik dat heel leuk vond: eigen verhalen vinden, zoeken, onderzoeken.
De volgende stap in mijn journalistieke carrière
Op een gegeven moment ben ik teruggekomen naar Nederland en bij BNR gaan werken. Daar was ik ook sterk in de dingen uitzoeken die me opvallen. Maar het ritme van zo’n redactie dicteert dat je jezelf maximaal een dag of twee, drie in projecten vast kunt bijten. Ik merkte dat ik een volgende stap in mijn journalistieke carrière wil zetten door wat langer met een onderwerp bezig te zijn. De echte onderzoeksjournalistiek, in plaats van de waan van de dag.
Ik meldde me bij Open Eyes omdat ik graag mijn gereedschapskist wil aanvullen om voor zowel mijzelf als voor de redacties waar ik voor freelance wat dieper te kunnen graven. En dat is zeker gelukt.
Beurs voor freelance journalisten
Voor de bekostiging van het studiejaar wees Geesje van Haren van Open Eyes me op de Beurs Expertisebevordering van het Fonds BJP. Dat is een beurs voor (freelance) journalisten die in zichzelf willen investeren om een (betere) onderzoeksjournalist te worden, door kennis te verdiepen, nieuwe vaardigheden aan te leren en innovatieve vertelvormen te verkennen. Ik diende een aanvraag in voor een tegemoetkoming van een deel van de studiekosten en die werd gehonoreerd. Dat was heel fijn natuurlijk. Als je jezelf wilt ontwikkelen, moet je daar tijd vrij voor maken en tijd is geld.
Het uitdiepen van een groot dossier
Dit jaar heb ik verschillende dingen gemaakt, maar vooral ben ik bezig geweest om één dossier helemaal uit te diepen. Namelijk vreemdelingendetentie. Dat is een onderwerp wat me al veel langer bezighoudt en een belangrijke reden was om me aan te melden. Tijdens Open Eyes heb ik al veel interviews gehouden en het onderwerp kunnen Wobben. Veel wil ik er nog niet over kwijt, maar binnenkort hoop ik een eerste verhaal uit dit dossier te kunnen publiceren.
Werken aan eigen leerdoelen
Je gaat echt met wat jij wilt leren aan de slag. Dat vind ik heel interessant aan de opleiding. Het voornaamste wat ik te leren had bij de aanleg van het dossier, is goed keuzes leren maken. Als ervaren journalist ben je echt wel gewend om keuzes te maken, maar dit was van een andere orde. In het begin van het jaar kon ik nog wel eens overspoeld raken door de hoeveelheid informatie. Het was zo groot dat ik in mijn eentje niet meer wist waar ik moest beginnen en welke kant ik op moest
Vertrouwen op je eigen oordeel
Je werkt met docenten die ervaren zijn in het maken van documentaires of reportages voor Zembla en Tegenlicht en die elk een heel andere, uitgesproken manier hebben van verhalen vertellen. Hun verschillende visies op mijn onderwerp dreven me wel eens tot wanhoop. Soms wil je gewoon weten of je op het goede pad zit. Maar uiteindelijk ben ik erdoor gaan vertrouwen op mijn eigen oordeel.
Niet schrikken! Soms zit je even in het ravijn
Wat ik ook heel prettig vond is dat een docent – in dit geval Anne Peetoom – op zo’n moment inzichtelijk maakt dat je een curve volgt als je onderzoek doet en dat je dus soms even in het ravijn zit en dat je daar niet van moet schrikken.
Toen ik wist dat ik in dat ravijn zat, was het heel geruststellend om van haar te horen: ‘Daar sleuren we je wel uit, dat komt wel goed’. Als ik het in mijn eentje had moeten doen, had ik misschien gedacht: ‘Zie je wel, dat wordt helemaal niks’.
Leren van je klasgenoten
Ook door met elkaar een redactie te vormen en juist ook van je klasgenoten of medestudenten feedback te krijgen, kijk je weer met nieuwe energie naar je onderwerp. De sfeer was heel leuk onderling. Iedereen wil elkaar wel helpen. Voor zover dat kan natuurlijk. Je bent echt een redactie met elkaar.
Natuurlijk werk ik dagelijks in redacties, maar dit is anders. Allemaal kom je hier met een eigen achtergrond binnen. Die is heel divers. Niet iedereen komt uit de journalistiek en daardoor krijg je een heel andere inbreng. Sommigen denken heel wetenschappelijk, er was ook iemand met een financiële achtergrond. Ik ben het gewend om met journalisten onderling te praten en het is dan ook leuk en leerzaam om een onderwerp van een andere kant te benaderen.
Een verhaal voor verschillende vormen opbouwen
Terugkijkend is hierdoor in een proces van een jaar mijn toolbox flink gevuld. Ik kan nu beter een onderwerp vanuit verschillende kanten bekijken. Vind nu gemakkelijk veel verschillende invalshoeken bij een onderwerp en heb geleerd hoe je een verhaal cross-mediaal kunt opbouwen. Iets opschrijven, er radio of tv van maken. Dat deed ik al wel, maar heb ik nu weer meer aangescherpt. Ik vertrouw mezelf nu wel een groot onderzoek toe. In het begin achtte ik mezelf nog niet ervaren genoeg. Maar daarvoor heb ik het gereedschap nu wel in huis.
In de toekomst blijf ik als freelancer doen wat ik al deed voor de redacties, want dat bevalt nog steeds heel goed. Daarnaast wil ik zorgen dat ik bezig blijf met onderzoeksjournalistiek door me daar voor dezelfde opdrachtgevers twee dagen per week mee bezig te houden.”
Nina van Raay – Lichting ’19/20
Lees hier meer ervaringen van deelnemers aan de deeltijdopleiding onderzoeksjournalistiek & journalistiek ondernemerschap.
Wil je net als Nina deelnemen aan het deeltijd studiejaar van Open Eyes, meld je dan hier aan.